Od 1 lipca 2023 roku weszły w życie gruntowne zmiany Kodeksu Postępowania Cywilnego. Zmiany te objęły między innymi konsumentów i przedsiębiorców toczących spory sądowe.
Analizując nowe przepisy, nie trudno zauważyć, iż poprawiają one sytuację prawną konsumentów. Tym samym przedsiębiorcy będą zmuszeni do podporządkowania się nowym przepisom, które stają dla nich mniej korzystne.
Ułatwienia dla konsumentów
Na samym początku, warto podkreślić, iż nowe przepisy będą stosowane we wszystkich postępowaniach, w których stroną jest konsument. Nie będą zatem dotyczyły tych spraw, w których jest on zastępowany, przykładowo przez organizację zajmującą się ochroną praw konsumentów. Nowością, a jednocześnie ułatwieniem, dla konsumentów jest przede wszystkim wprowadzenie możliwości wniesienia pozwu do sądu właściwego dla ich miejsca zamieszkania. Do 1 lipca tego roku takim sądem był sąd właściwy dla siedziby przedsiębiorcy. Przepis ten nie będzie miał jednak zastosowania w sytuacji, gdy właściwość sądu jest wyłączna. Przykładem determinującym wyłączność sądu jest wartość przedmiotu sporu.
Utrudnienia dla przedsiębiorców
W kwestii utrudnień dla przedsiębiorców, należy przede wszystkim zwrócić uwagę na najważniejszą ze zmian. Mianowicie, od teraz, przedsiębiorcy będą musieli powoływać wszelkie dowody w swoim pierwszym piśmie procesowym, niezależnie od tego, czy będą one zawierane w pozwie, czy odpowiedzi na pozew. Ustawodawca tym samym wyłączył przedsiębiorcom możliwość wskazania nowych dowodów w dalszych stadiach procesu.
Kolejnym wymogiem ustawodawcy, do którego przestrzegania zobligowani zostali przedsiębiorcy, jest próba polubownego załatwienia sporu przed wystąpieniem z powództwem. W przypadku, gdy dany przedsiębiorca nie zastosuje się do tego wymogu lub wykazane zostanie, że działał w złej wierze, może on zostać obciążony kosztami procesu w całości lub w części. Ponadto, w szczególnych przypadkach, koszty te mogą zostać podniesione nawet do dwukrotnej wysokości kosztu całego procesu.
Podsumowanie
Wprowadzenie nowych regulacji w sporach między konsumentami a przedsiębiorcami, z pewnością stawia w korzystniejszej pozycji pierwszą z wymienionych grup. Mimo tylko jednej zmiany kierowanej bezpośrednio do konsumentów, ustawodawca zdecydował się wprowadzić pewnego rodzaju utrudnienia dla przedsiębiorców. Tym samym można stwierdzić, że szanse spornych stron stają się bardziej wyrównane. Najprawdopodobniej znowelizowane przepisy przyczynią się do zwiększonej ilości spraw wytaczanych przez konsumentów przeciwko przedsiębiorcom.
Michał Dziuba
Prawnik
